Một buổi sáng thức dậy, bạn thấy miệng mình méo sang một bên, xúc miệng hay uống nước rớt ra ngoài, mắt nhắm không kín. Có thể bạn bị Liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên. Vậy, Liệt thần kinh số 7 ngoại biên là bệnh gì? Có nguy hiểm không? Điều trị ra sao? Những thắc mắc đó sẽ được giải đáp ở những phần sau đây.
ĐỊNH NGHĨA
Liệt mặt nguyên phát là liệt ngoại biên toàn bộ nửa bên mặt, nguyên nhân chưa rõ, có khởi đầu đột ngột và đa phần có tiên lượng tốt.
Liệt mặt nguyên phát là thể bệnh thường gặp nhất trong các loại liệt mặt ngoại biên. Tỷ lệ mắc bệnh khoảng 1/60 – 1/70 người trong suốt cuộc đời của họ, tỉ lệ nam nữ bằng nhau, thường gặp hơn ở những người trên 20 tuổi.
Đây là căn bệnh không nguy hiểm đến tính mạng nhưng có thể gây ảnh hưởng nặng nề và để lại di chứng nếu không được điều trị đúng cách.
NGUYÊN NHÂN
Bệnh do nhiều nguyên nhân gây ra. Trong đó, nguyên nhân chủ yếu là do nhiễm LẠNH đột ngột, nhiễm virus (ví dụ như ZONA hạch gối), cảm cúm,… làm ảnh hưởng trực tiếp đến dây thần kinh số 7, gây liệt mặt ngoại biên.
Một vài trường hợp khác là do các chấn thương vùng mặt, ở sọ vùng thái dương, xương chũm, viêm tai mũi họng, U tuyến mang tai, U dây thần kinh số 8, viêm dây thần kinh trong Hội chứng Guillain – Barré,…
DẤU HIỆU VÀ TRIỆU CHỨNG
- Khởi phát đột ngột liệt mặt 1 bên và nhanh chóng diễn tiến xấu hơn: thường triệu chứng đạt tối đa trong 24 giơ
- Thường được phát hiện bởi bệnh nhân khi soi gương hoặc người nhà báo hiệu khi giao tiếp
- Đau sau tai có thể có trước liệt 1 – 2 ngày
Khám thần kinh có các triệu chứng liệt mặt (Liệt dây thần kinh sọ số 7 ngoại biên)
- Phần trên và dưới của nửa mặt rũ xuống
- Mất khả năng nâng chân mày, cay mày, nhướng mày
- Khó hay không thể nhắm mắt, nhắm mắt không kín
- Chảy nước mắt sống
- Ăn uống khó, hay rơi chảy theo 1 bên liệt
- Mất khả năng cười
- Mất vị giác
- Tăng thính lực: cảm giác chói tai
- Có thể có dị cảm chủ quan ở bên mặt liệt, nhưng không có thiếu hụt cảm giác thật sự khi khám.
ĐIỀU TRỊ LIỆT VII NGOẠI BIÊN TẠI PHÒNG KHÁM ĐÔNG Y KHÁNH ĐỨC
Do cơ chế gây bệnh chưa rõ nên việc điều trị chủ yếu là giải quyết triệu chứng. Ở đây, chúng tôi chỉ tập trung đến Liệt mặt nguyên phát do lạnh.
Các trường hợp nhẹ có thể hồi phục trong vòng 3 – 6 tuần hoặc nhanh hơn, các trường hợp nặng thời gian phục hồi chậm hơn, đôi khi để lại di chứng. Một số trường hợp chuyển sang co cứng các cơ bên mặt bị liệt làm mặt bệnh nhân bị co kéo lệch về bên liệt, nếp nhăn mũi – má sâu, khiến dễ lầm tưởng bên liệt là bên lành. Để đạt hiệu quả tối đa trong điều trị và phục hồi chức năng liệt dây thần kinh số VII ngoại vi cần phối hợp các nhóm thuốc và kết hợp với các biện pháp không dùng thuốc.
Điều trị dùng thuốc
- Thuốc YHCT:
Tùy thuộc theo thể bệnh lâm sàng và người bệnh mà thầy thuốc sẽ kê toa những bài thuốc điều trị phù hợp
Điều trị bằng châm cứu
Có thể nói phần lớn những trường hợp liệt mặt ngoại biên nguyên phát chỉ cần ap dụng phương pháp trị liệu bằng châm cứu, xoa bóp và tập luyện cơ đã đạt kết quả cao
Công thức huyệt:
- Toán trúc, Ấn đường, Thái dương, Dương bạch, Nghinh hương, giáp xa, Hạ quan, Địa thương. Đây là những huyệt tại chỗ trên mặt
- Ế phong, Phong trì: tác dụng khu phong
- Hợp cố bên đối diện: chủ vùng đầu mặt
Kỹ thuật:
- Phần lớn là ôn châm (vì đa số trường hợp liệt mặt nguyên phát là do lạnh). Ôn châm cũng đồng thời được chỉ định trong trường hợp huyết ứ (do sang chấn). Nếu thuốc thể phong nhiệt phạm kinh lạc thì kỹ thuật sử dụng là châm tả.
- Tránh sử dụng điện châm do nguy cơ gây co thắt phối hợp ở mặt và co cứng mặt về sau.
Hình ảnh: Châm cứu điều trị liệt VII ngoại biên
Vật lý trị liệu và phục hồi chức năng
Ưu điểm:
- Băng giấy hay miếng bông đè mi mắt trên trong lúc ngủ và phòng ngừa khô và cọ giác mạc
- Nhỏ dịch giữ mắt không bị khô
- Xoa bóp và chườm nóng cơ mặt vùng liệt
- Tập luyện cơ bằng chủ động trợ giúp tiến tới chủ động có đề kháng
Xoa bóp bấm huyệt:
- Vuốt từ dưới cằm lên thái dương và từ trán hướng xuống tai
- Xoa với các ngón tay khép kín, xoa thành những vòng nhỏ
- Gõ nhẹ nhanh vùng trán và quanh mắt với các đầu ngón tay
Tập luyện cơ: người bệnh cố gắng thực hiện các động tác
- Nhắm hai mắt lại
- Mỉm cười
- Huyết sáo và thổi
- Ngậm chặt miệng
- Cười thấy răng và nhếch môi trên
- Nhăn trán và nhíu mày
- Hỉnh 2 cánh mũi
- Phát âm những âm dùng môi: b, p, u, i, ô
BIẾN CHỨNG
Bệnh liệt dây thần kinh số VII có thể gây ra các di chứng nặng nề khác nhau như:
- Các biến chứng mắt: viêm kết mạc, viêm giác mạc, loét giác mạc, lộn mí. Các biến chứng này có thể phòng tránh bằng nhỏ mắt bảo vệ, đeo kính, khâu sụn mí hoàn toàn hay một phần.
- Đồng động: biểu hiện co cơ không tự chủ phối hợp với các hoạt động tự chủ như mép bị kéo khi nhắm mắt. Thất bại trong điều trị, phục hồi chức năng có thể giảm bớt khó chịu này.
- Co thắt nửa mặt sau liệt mặt: biến chứng này gặp ở các thể nặng do tổn thương dây thần kinh với phân bố lại thần kinh một phần.
- Hội chứng nước mắt cá sấu: hiếm gặp, biểu hiện chảy nước mắt khi ăn
TIÊN LƯỢNG
- Khoảng 80-90% bệnh nhân hồi phục hoàn toàn trong vài tuần hay vài tháng.
- Các yếu tố tiên lượng
- Điện cơ: bằng chứng mất phân bố thần kinh sau 10 ngày có thoái hoá thần kinh và trì hoãn một thời gian dài (khoảng 3 tháng) trước khi tái tạo (có thể không hoàn toàn)
- Liệt không hoàn toàn trong tuần đầu tiên là dấu hiệu tiên lượng tốt nhất.
DỰ PHÒNG
điều trị tích cực viêm tai giữa, viêm tai xương chũm, tránh nhiễm lạnh đặc biệt sau khi uống rượu bia say.
Khi có các dấu hiệu trên hãy liên hệ ngay cho chúng tôi để được khám và điều trị sớm nhất.
Thông Tin Liên Hệ:
Phòng Khám Đông Y – Vật Lý Trị Liệu Tại Nhà Khánh Đức
Địa chỉ: 118/8/1 Nguyễn Thị Thập, Khu Phố 4, Phường Bình Thuận, Quận 7, TP Hồ Chí Minh
Số điện thoại: 0902.796.031 – 0981.999.112 – (Dr. Khánh)
Email: phongkhamdongykhanhduc@gmail.com
Website: www.phongkhamdongykhanhduc.com
Giờ làm việc:
- Thứ Hai – Chủ Nhật: 8:00 – 20:00
Chúng tôi luôn sẵn sàng để trả lời mọi câu hỏi của bạn và sắp xếp lịch hẹn với các chuyên gia vật lý trị liệu của chúng tôi. Đừng ngần ngại liên hệ với chúng tôi để tìm hiểu thêm về cách chúng tôi có thể hỗ trợ bạn trong việc cải thiện sức khỏe và chất lượng cuộc sống của bạn.
